Türk Mitolojisi 1-2 - Bahaeddin Ögel

Efsanelerin kednilerine Mythus veya Mythe denir. Mitoloji (Mythologie) ise, bu efsaneleri inceleyen ilim koludur. Eserimizin I. Cildini Efsanelere ayırdık, çünkü efsaneler (Mythes), bir milletin mitolojisinin canlı ve yaşayan varlıkları gbidirler. Türk efsaneleri için, başlıca iki türlü kaynağımız vardır: 1- Tarihlerde geçen ve özel olarak eskiden yazılmış Türk efsanleri. 2- Halk ağzından derlenmiş efsaneler. Hun, Göktürk ve Uygurlarla ilgili efsaneleri toplama ve inceleme, Çin kaynaklarını yakından tanıyan biri olmamız sebebiyle zor bir mesele teşkil etmedi. Böyle bir eser, ilim adamlarımız için olduğu kadar; Türk aydınları için de faydalı olmalı idi. Özet: Prof. Dr. Ögel’in, alanında çok faydalanılan bu eseri bir müddetten beri tükendiği için yeni baskısı yapılmıştır. Eserin ilk cildinin 5., ikinci cildinin ise 4. baskısıdır. Büyük Hun Devleti ve Türk mitolojisine dair bilgilerle başlayan ilk ciltte Türklerin kurttan türeyişi, Ergenekon ve Uygurların Türeyiş efsaneleri, Oğuz Destanı, Han-nâme, Yaratılış destanları, Manas Destanı, Türkler ve Moğol mitolojisi, Türk mitolojisinde geyik ve kartal motifleri gibi konular işlenmektedir. İkinci ciltte ise Oğuz Destanı’nın Türk gelenekleri ve destanlarındaki izleri, Topkapı Sarayı’ndaki Oğuz Destanı parçası, Alper Tonga, Tepegöz, Deli Dumrul efsaneleri, Keloğlan motifinin Türk mitolojisindeki en eski kökleri, Hızır, kurt, doğan ve kartal, don değiştirme, gökyüzü, göğün direği, kutup yıldızı, ay, samanyolu, serap, ebekuşağı, dünyanın şekli ve göbeği, yıldırım ve şimşek, rüzgârlar, sular, pınarlar, deniz ve okyanus, göller, dağlar, ağaç, ateş, kuş, erderha, rüya ve diğer bazı mitolojik-destanî motifler ilgi çekici bir anlatımla sunulmaktadır.